Een borst… van mijn tweelingzus

Als de oorlog je familie verscheurt en borstkanker je lichaam tekent, blijkt de band met je tweelingzus sterker dan ooit. Valentyna onderging een unieke borstreconstructie: met het buikweefsel van haar eeneiige zus. Voor zover bekend, is deze operatie in Europa nog nooit eerder uitgevoerd.

Fotografie: Margot Visser

Diagnose midden in oorlog

Valentyna woont al vijftien jaar in Nederland. Begin 2022 voelt ze een knobbeltje in haar borst, maar ze is ervan overtuigd dat het goedaardig is. Tot op dat moment heeft ze er nauwelijks aandacht voor. Haar tweelingzus vlucht met haar dochter halsoverkop naar Londen. Haar moeder blijft achter in bezet gebied. De oorlog in Oekraïne houdt haar volledig in zijn greep.

‘Ik had al een poosje een knobbeltje in mijn borst,’ vertelt Valentyna. ‘Maar mijn hoofd stond er niet naar. Ik was volledig bezig met mijn familie in Oekraïne en met het volgen van het nieuws. Ook was ik druk bezig met het helpen van vluchtelingen uit Oekraïne.’

Als ze merkt dat haar borst pijn gaat doen en het knobbeltje groter groeit, volgt een consult. De diagnose komt hard aan: borstkanker. De tumor blijkt inmiddels acht centimeter groot.

Leven in twee werelden

Er volgt een zware tijd. Chemotherapie, operaties, bestralingen, en bovenop alles de enorme psychische belasting van de oorlog in haar geboorteland. Toch besluit Valentyna haar familie in Oekraïne niets te vertellen over haar ziekte.

‘Mijn moeder is op leeftijd en maakt zich altijd snel zorgen. Haar leven stond al op zijn kop omdat ook zij haar huis moest ontvluchten. Ik kon haar dit gewoon niet aandoen. Ze had haar handen al vol aan overleven in een oorlogsgebied,’ vertelt ze.

Alleen haar man en zijn familie in Nederland waren op de hoogte. ‘Ik wilde mijn dierbaren geen extra pijn en verdriet bezorgen, ze hadden al ellende genoeg.’

Een moeilijke keuze

Na de chemotherapie volgt een borstoperatie. Valentyna hoopt op een borstsparende operatie, maar helaas zijn de snijranden niet schoon. Een borstamputatie blijkt onvermijdelijk.

De amputatie van haar borst is iets waar Valentyna lange tijd niet overheen kan stappen. ‘Ik wilde absoluut geen siliconen. En de optie waarbij ze een borst reconstrueren met behulp van een rugspier voelde voor mij niet goed. Het idee dat mijn rug beschadigd zou raken, vond ik onacceptabel.’

Onder tijdsdruk wordt er een tijdelijke tissue expander geplaatst om de huid te sparen voor een latere reconstructie. Maar dat gaat helemaal mis: er ontstaat een heftige ontsteking, de wond gaat open en haar borst begint te lekken. Na een half jaar pijn wordt de expander uiteindelijk verwijderd in het Amsterdam UMC.

Dan ontstaat een gedurfde gedachte: zou het mogelijk zijn om de borst te reconstrueren met het buikweefsel van haar tweelingzus?

‘Mijn zus heeft wél een buikje. Stel dat ze dat met mij zou willen delen…’ Tijdens haar bezoek aan Nederland vertelt Valentyna voorzichtig over haar gedurfde idee. ‘Ik heb haar gezegd: je moet vrij zijn om nee te zeggen. Je moet niets doen omdat je je verplicht voelt. Maar mijn zus moest er vooral heel hard om lachen. En dat gaf me hoop’.

‘Toen ik het later aan de arts voorlegde, reageerde hij eerst afhoudend: Dat kan niet, te ingewikkeld. Er is risico op afstoting. Maar het idee liet hem niet los. Na research bleek dat deze operatie wereldwijd slechts enkele keren is uitgevoerd – uitsluitend in de Verenigde Staten, bij eeneiige tweelingen. In Europa was het nog niet gedaan.

De artsen in Amsterdam besluiten alsnog de uitdaging aan te gaan. Na uitgebreide gesprekken en onderzoeken — waarmee wordt bevestigd dat de zussen inderdaad eeneiig zijn — gaat het licht op groen.

Twee operatiekamers, twee vrouwen, één buik, één borst

In december 2024 is het zover. In twee operatiekamers naast elkaar werken twee operatieteams. Bij de zus wordt het buikweefsel verwijderd. Een paar uur later verplaatsen de chirurgen het weefsel naar Valentyna, bij wie het als een nieuwe borst wordt aangebracht.

‘Normaal duurt zo’n operatie acht tot negen uur. Maar nu duurde het voor ons beiden ongeveer vier uur. Het voordeel van tweeling zijn,’ lacht Valentyna. Voor haar zus was het fysiek zwaarder dan voor haarzelf. ‘Ik kon de volgende dag alles al weer doen,’ zegt ze.

Door de buikwond kan haar zus de eerste dagen nauwelijks lopen en een tijd niet werken. Maar samen kunnen ze herstellen — eerst in Nederland en daarna in Londen.

Een bijzonder soort liefde

‘Het is ongelooflijk bijzonder dat ze dit voor mij heeft gedaan,’ zegt Valentyna. ‘En ook dat het mogelijk bleek. Als zij nog in Oekraïne had gewoond, was dit waarschijnlijk nooit gelukt.’

Het onderzoek dat voor de operatie nodig was, bracht ook duidelijkheid over een levenslange vraag. ‘Mijn zus en ik gingen er altijd vanuit dat we eeneiig waren, maar onze moeder dacht daar anders over. In haar ogen waren we niet identiek genoeg voor een eeneiige tweeling. En ja hoor! We zijn inderdaad eeneiig! Maar dit zal ons kleine geheim blijven...’

Een verhaal dat verteld móet worden

Deze ingrijpende en unieke operatie laat zien dat er vaak meer mogelijk is dan je denkt — zelfs als je wereld op z’n kop staat.

Valentyna deelt haar verhaal om andere vrouwen te helpen. ‘Ik hoop dat vrouwen weten dat er altijd opties zijn. Maar dat je goed moet zoeken, vragen moet stellen en dat je het recht hebt om zelf te bepalen wat goed voelt voor jouw lichaam.’

Ben jij zelf op zoek naar informatie over borstoperaties, reconstructies of leven na borstkanker? In de glossy Alle Mooie Borsten vind je openhartige ervaringsverhalen, praktische informatie en inspirerende beelden.

Bestel de glossy via www.allemooieborsten.nl en ontdek alle mogelijkheden — óók die waarvan je misschien nog nooit had gehoord.